طوفان های مریخی عظیم عامل اصلی نابودی آبهای سطح آن بوده است

مریخ سیاره ای است که به دلیل نزدیک بودن با زمین و شرایط ویژه خود مورد توجه انسان بوده تا جاییکه بشر در صدد سکنی گزیدن در این سیاره است. اما سیاره سرخ دست کم فاقد آب های سطحی است و به نظر می رسد عامل این مهم، وزش بادهای شدید و طوفان در سیاره باشد.

ورزش بادهای عظیم و رخ دادن طوفان های گرد و غبار شدید در این سیاره  به گمان بسیار منجر به پاکسازی سطح این سیاره از منابع آبی شده است، تا جاییکه در حال حاضر هیچ نشانه ای از وجود آب بر روی سیاره مشاهده نمی شود.

طوفان های عظیمی که در سطح مریخ رخ می‌دهند، عامل اصلی نابودی آبهای سطح این سیاره می‌باشند. این طوفان ها با سرعت های بسیار بالا و با ایجاد بادهای شدید، باعث حرکت ذرات خاک و شن در هوا می‌شوند و به صورت یک لایه ضخیم از خاک و شن بر فضای سطح مریخ پوشیده می‌شوند.

این لایه خاک و شن، به دلیل وزن بالا و حجم زیاد، بر روی آبهای سطح مریخ فشار ایجاد می‌کند و باعث نابودی آنها می‌شود. آبهای سطح مریخ که در گذشته وجود داشتند و می‌توانستند منبعی از زندگی برای موجوداتی مانند میکروب ها باشند، به دلیل این طوفان ها به صورت کامل از بین رفته اند.

جالب است بدانید که همین طوفان های عظیم عامل مرگ کاوشگر بر روی سیاره مریخ بودند. در ماه می سال ۲۰۱۸ کاوشگر مذکور پس از ۱۴ سال همچنان در حال انجام تحقیقات علمی خود بر روی سیاره سرخ بود. اوضاع کاملا تحت کنترل بود، اما به یکباره وزش یکی از شدید ترین بادهای مریخی، کاوشگر را از نظرها پنهان کرد و مانع از رسیدن نور خورشید به آن شد.

تاراج آب های مریخ توسط طوفان های مریخی غول آسا

محروم شدن کاوشگر از نور خورشید در نهایت منجر به قطع جریان انرژی به این کاوشگر شد تا جاییکه ناسا در نهایت و در فوریه سال جاری ناچار شد پایان کار را اعلام کند. دانشمندان ناسا با چنین پیشینه ای به این گمان رسیده اند که طوفان های عامل اصلی پاک سازی سطح سیاره از منابع آبی بوده است.

طوفان های معمولاً در فصل بهار به دلیل تغییرات شدید در دما و فشار هوا رخ می‌دهند. این تغییرات شدید باعث ایجاد جریان های بادی قوی در سطح مریخ می‌شوند که به صورت طوفان های عظیمی در سطح این سیاره تجمع می‌یابند. این طوفان ها به دلیل نبود جو و جاذبه کمتر در مریخ، سرعت بسیار بالایی دارند و می‌توانند ذرات خاک و شن را به ارتفاع های بسیار بالا ببرند.

علم ثابت کرده است که مریخ زمانی بسیار دور دارای اتمسفری عظیم با ضخامت مناسب بوده و نیز ۲۰ درصد سطح سیاره را آب پوشانده بوده است، اما در حدود ۴ میلیارد سال پیش سیاره مریخ بتدریج میادین مغناطیسی خود را از دست داد  و با این رویداد در مقابل طوفان های خورشیدی بشدت آسیب پذیر شد.

در نهایت نیز سیاره یاد شده بخش عظیمی از اتمسفر خود را از دست داد و همین موضوع منابع آبی سطح مریخ را بشدت آسیب پذیر ساخت  و در این هنگام وزش طوفان های عظیم، پروژه تخریب منابع آبی سیاره را تکمیل کرد و کلیه اقیانوس ها و رودخانه های سیاره در فضا پخش شد.

ذرات آب بطور معمول ۲۰ کیلومتر در جو بلند میشوند ، اما وزش بادهای عظیم مریخی مایه شده تا آب در سطح این سیاره و ذرات آن تا ۸۰ کیلومتر از سطح ارتفاع بگیرند و این امر  نابودی آب های سطح مریخ را در پی داشت.

در چنین ارتفاعی اتمسفر مریخ بشدت نازک بوده و مایه می شود تا آب به اکسیژن و هیدروژن تفکیک شود و در فضا پخش گردد و برای همیشه نشانه های وجود آب بر روی سیاره سرخ از میان برود. در واقع شکستن ساختار مولکول های آب در ارتفاعات اتمسفری بالا به آسانی صورت می گیرد.

طوفان های مریخی علاوه بر نابودی آبهای سطح، تأثیرات دیگری نیز بر سطح مریخ دارند. این طوفان ها می‌توانند با حرکت ذرات خاک و شن، سطح آن را صاف کنند و خطوط و رگه هایی که به دلیل فعالیت های زمین شناسی در گذشته شکل گرفته بودند را پاک کنند. همچنین، طوفان ها می‌توانند به عنوان یک پدیده طبیعی جذاب برای مطالعه و بررسی توسط دانشمندان و محققان فضایی باشند.

وزش بادها و طوفان های مریخی اهمیت بسیاری دارد، زیرا دانشمندان و ستاره شناسان باور دارند که چنین بادهایی می توانند کارایی عظیمی بر روی سفرها و ماموریت های انسان داشته باشند، ماموریت هایی که ممکن است توسط روبات یا انسان انجام شود.

عکس ها و دیتاهای مربوط به طوفان های عظیم مریخ را مریخ نورد کیوریاسیتی به زمین ارسال کرد. این کاوشگر با انرژی اتمی کار می کند و لذا طوفان های خورشیدی  مریخی نمی توانند اثری بر منبع تامین انرژی آن داشته باشند.

لینک منبع
جعفری